woensdag 3 augustus 2016

Dag 10: Waar de Dalapaardjes worden geboren

We zijn in het hart van Dalarna en dat is de geboortestreek van het Dala paard dus moeten we zeker een kijkje nemen in een atelier waar het bekende Zweedse houten paardje wordt gemaakt. En the place to be daarvoor is Nusnäs.

Het paard van Troje


Het eerste atelier dat we tegen komen is Färnäs Hemslöjd & Snickerier. Het is een 2 mans bedrijfje in een grote schuur van een koppel Griekse immigranten. Hij doet al het snij- en schaafwerk, zij het verven en lakken. Ze hadden het als immigranten best lastig om de typische Zweedse ambacht te leren. 'Maar', beweert de echtgenoot 'wij hadden al een paardencultuur toen de Zweden nog als holbewoners leefden.' Blijkbaar is de nationale trots er na 40 jaar nog altijd niet uit. Om te concurreren met het wereldbekende Zweedse familiebedrijf Sven Olsson heeft het Grieks koppel hard moeten werken en aan lagere prijzen moeten verkopen.

Wij willen ook wel eens zien waar de heisa en publiciteit van Sven om draait, dus rijden we iets verder....

Pas geverfd!

Booming business


... naar de grotere en uitgebreidere ateliers Grannas. Best wel interessant om te zien hoe het hele proces van aftekenen, zagen, bijsnijden, vijlen, schuren, coaten, basislaag, beschilderen en harsen in zijn werk gaat. In totaal zijn er 9 stappen. Voor het verven van de grondlaag heeft elk kleur een aparte verfkamer. Het is niet moeilijk te raden welke kleur er wordt gebruikt. In de blauwe kamer is bijna elke vierkante centimeter van de vloer en de muren blauw.

En je moet je omhoog werken in het atelier, dus de eindbeschildering is voor de anciens. Het traditionele motief wordt in 7 verschillende stappen en kleuren aangebracht.
De ateliers verspreid over verschillen gebouwen en meer dan 3 grote winkels met alle mogelijke paardjes en souvenirs trekken heel wat volk. Gelukkig zijn we er voor 11 u en vermijden daardoor de grote drukte.

Weetjes:
De paardjes werden vroeger gemaakt als speelgoed voor de kinderen. Dit gebruik bestaat al minstens 400 jaar.
Sinds de 17de eeuw werd in zeer kleine aantallen begonnen met de verkoop op markten.
Naast het paardje is er ook een Dala varkentje en een Dala haan.
De traditionele vorm was verschillend van het hedendaagse model. De oortjes waren vroeger gescheiden en de achterbenen iets meer gebogen. Zo weet je dan ook meteen of het over een antiek of meer recent model gaat.
Meer details over het productie proces kan je lezen op www.grannas.com

 




  


Dances with wolves


Het weer is niet zo fantastisch en we zijn op een dagrit van huis. Het idee om dezelfde avond in ons eigen comfortabele bed te slapen is te aanlokkelijk, dus besluiten we naar huis te gaan. Onderweg stoppen we even om een kunst- en glasatelier te bezoeken dat toevallig door een bejaard koppel uit Göteborg wordt beheerd. Hun huis en tentoonstellingsruimte ligt in het bos naast een meer. Het is niet moeilijk te begrijpen dat ze hier tot rust komen en veel inspiratie halen uit de natuur rondom hen. We vragen hoe dat nu zit met de elanden in Zweden. Waar zijn ze? Volgens hen zijn er heel wat minder in Värmland. Vroeger zagen ze wel elke week eentje of een familie door de tuin dartelen, nu is dat nog 1 keer per jaar. Dat komt vooral door de opkomst van de wolf, met de hoogste populatie in Värmland. In het wild kamperen is hier dus misschien toch niet zo'n goed idee, tenzij je Dances with wolves wil naspelen.

Enkele feiten over onze reis Noorwegen-Zweden:
  • Totale afstand: 4200 km
  • Aantal campings: 9
  • Duizenden waarschuwingsborden voor elanden, maar niet 1 gezien 
  • 3 wegwerp BBQ's gebruikt
  • 385 instantkoffie's (more or less)
  • verschillende kilo's muesli
  • 751 foto's

Van Camping Moralife Åmåsängsgården naar huis: 474 km

dinsdag 2 augustus 2016

Dag 9: Moeilijk uit te spreken plaatsnamen

Örnsköldsvik


Voor 9u zijn we alweer on the road, we zijn echte zigeuners aan het worden, behalve dat we met een Volvo rijden en niet met een Mercedes.

We willen een paar dingen zien in Örnsköldsvik die we de avond ervoor hebben opgemerkt toen we erdoor reden. De eerste stopplaats is een super tof appartementsgebouw. Net een stapel legoblokken. Wel bijzonder deze architectuur te zien op deze locatie. Je kan Örnsköldsvik moeilijk vergelijken met Londen of Parijs. Om te beginnen is het al veel moeilijker uit te spreken.

Tweede locatie is een gigantisch gebouw met als opschrift 'Fjällraven center', maar dat blijkt bij nadere inspectie een ijshockeystadium te zijn. Dus geen Fjällraven outlet koopjes vandaag.

Högakustenbron


Onderweg rijden we over de tweede hoogste brug van Zweden. Wikipedia heeft er het volgende over te vertellen:
De Hoge Kustbrug is gebouwd van 1993 tot 1997 en werd officieel geopend op 1 december 1997. Onder de brug kunnen schepen varen van 40 meter hoog. De brug is 1867 meter lang, 17,8 meter breed en 186 meter hoog. De brug is gemaakt van staal en beton en is het tweede hoogste bouwwerk van Zweden. De maximale overspanning van 1210 meter is bijna gelijk aan de Golden Gate Bridge (1280 m) en de veertiende langste ter wereld (anno december 2013). Over de brug lopen vier rijstroken. De maximale snelheid op de brug bedraagt 110 km/u. Bij het noordelijke einde van de brug zijn een picknickplaats, hotels en restaurants.
En aan die picknickplaats stoppen we en genieten met een beker koffie erbij van het uitzicht. Zeg nu zelf, toch wel een mooi landschap.


Hudiksvall


Na onze koffiepauze gaat het verder richting Hudiksvall. Ook een aanrader. Vooral Sundskanalen is prachtig. Het zijn oude werfgebouwen gelegen rond een kanaal. Er zijn een paar leuke winkeltjes en een heerlijk ijssalon. 

 


We nemen afscheid van de Oostkust en rijden nu naar het binnenland, richting Dalarna. Voor de zoveelste keer verdiepen we ons in ons campingboek en kiezen er eentje uit op basis van locatie. Ik citeer: One of Dalarna's most beautiful spots by lake Siljan in a de-stressing environment, child friendly beach. Klikt veelbelovend. Allen daar heen.

Camping Moralife Åmåsängsgården

Hoeveel puntjes en bolletjes kan je in een naam hebben? Åmåsängsgården heeft er behoorlijk wat, dus dan zal het wel in orde zijn zeker? We betalen 275 kronen, het meeste tot nu toe, voor een plaatsje op een miezerig strookje gras tussen de minigolf en een parkeerstrook voor campers. En waar is dat meer? Daarvoor moeten we nog een eindje wandelen. Ik voel me behoorlijk 'in de zak gezet' en wil ons geld gaan terugvragen en naar een andere camping gaan. Benjamin stelt voor de tent toch op te zetten en met de auto tot aan de parking van het meer te rijden. En zo gezegd, zo gedaan. We laden al ons kookgerief in 1 doos en beginnen aan de wandeling van de auto naar een bankje aan het meer. Al gauw is het duidelijk dat de weide eigenlijk 1 groot hondentoilet is. Is dit het child friendly beach?
Gelukkig hebben we onze wijnbox van de Systembolaget nog....



Van Gullviks havsbad camping naar Camping Moralife Åmåsängsgården: 461 km

maandag 1 augustus 2016

Dag 8: ååååååå

Å, å en å

Na Luleå gaat het naar Piteå. Voor je begint te lachen met de namen van deze steden - er is trouwens ook nog een Umeå verder langs de weg - er is een logische uitleg voor. Hier volgt een korte taalles.

Zoals al eerder vermeld is een 'å' een rivier. Luleå is gelegen daar waar de rivier de Lule uitmond in de zee. Piteå is gelegen waar de Pite in de zee stroomt en Umeå ... wel je kan het wel raden zeker?'

It is not a pity to be in Piteå


Piteå is een absolute aanrader. Het is een super gezellig stadje met een leuke winkelstraat; 'Sundsgatan'. Volgens een inscriptie is het zelfs de eerste verkeersvrije Voetgangersstraat van Zweden.

Er zijn ook genoeg gelegenheden om gezond en goedkoop te lunchen. I'm so happy want dat wil zeggen dat ik niet moet koken vandaag! En het is ook leuk om weer eens op een stoel en aan een tafel te kunnen eten. Nooit gedacht dat ik dat zoveel zou kunnen waarderen.

We hebben geluk met het weer. De terrasjes zijn open en velen genieten met een tasje koffie van het zonnetje.

Wijn, cider en icetea


In de Systembolaget kopen we een box met rode wijn - kan van pas komen als we nog eens luide buren hebben. De pastelkleurige houten huisjes zijn om van te snoepen en ook het vierkante centrum van het stadje, Rådhustorget (het Gemeentehuis plein) is zeer gezellig en mooi onderhouden. Het is de oudste locatie van de stad en de vier stadswijken liggen elk aan een zijde van het plein.

In de buurt vindt ik trouwens ook een geweldige winkel die allerlei Samihandwerk, rendiervachten en lokale producten verkoopt aan zeer schappelijke prijzen. Ik laat me bijna verleiden tot het kopen van een vacht maar houdt het dan toch maar op een paar cidertjes en ecologische icetea.  Die mag heel de weg naar huis meerijden.

Umeå


En daarna gaat het langs de Oostkust verder naar beneden. We rijden vlak langs de kust maar raar genoeg zien we nergens een glimp van het water. Heel de weg belemmeren naaldbomen ons de weg. Ik had er mij toch iets anders bij voorgesteld.

Umeå is vooral bekend om zijn 3000 berkenbomen (eentje meer of minder is ook mogelijk) die de straten aflijnen. Die kwamen er na een grote brand in 1888 om de verspreiding van het vuur bij eventuele latere branden tegen te houden. We eten op een boot en wandelen een beetje rond. Oud en nieuw ligt hier letterlijk naast elkaar. Naar ruimtelijke ordening is er niet gekeken.
Maar het heeft wel iets.

Omdat het niet zo warm meer is en ik nog steeds in mijn shorts en op mijn flip flops rond loop rijden we door naar de camping. Dat is ondertussen al de 8ste. Tentjes zijn hier duidelijk in de minderheid. Maar er is toch een grote weide waar nog niet te veel tentjes op staan. Naast ons heeft een Gothic koppeltje zijn verblijf neergezet. Allebei in het zwart, oorbellen, tattoos en piercings. Perfect! We vermoeden van hen niet veel last te zullen hebben. En gelijk hebben we want het zijn voorbeeldige medekampeerders. Ze houden de decibels binnen de perken en lopen niet te koken op de meest onmogelijke uren.

Ritsen


En dan is het weer tijd om te ritsen. Dat is:
De rits van het buitenzeil openen en snel op je hurken of knieën (afhankelijk van nat of droog gras) in de kleine ruimte gaan en de rits weer bliksemsnel toe doen om muggen geen kans te geven.
De rits van binnenzeil openen en je op je kont in de tent laten zakken terwijl je voeten nog buiten steken en je snel je flip flops of schoenen uit doet. Binnenrits weer toe.
Oef we zijn al in de tent.
Kleren uit doen en pyjama aan, rits van de slaapzak open, in de slaapzak kruipen en de rits weer toe doen. En dan hopen dat je de eerste uren niet naar de wc moet.

En ik kan je garanderen dat al dat 'geritsel' in het midden van de nacht heel luid klinkt.

Van First Camp Luleå naar Gullviks havsbad camping: 384 km

Dag 8: Treinen, duinen en geschiedenis

Het is officieel: we hebben een week kamperen overleeft! Sterker nog, we hebben er met momenten zelfs van genoten!

Dus klaar voor het begin van week 2!

In een klein stationnetje, 's morgens in de vroegte...


We doen het rustig aan. Het is goed weer dus ik kan al wat meer energie steken in het ontbijt. De lovebirds van naast de deur vertonen nog geen tekenen van leven, waarschijnlijk iets te lang opgebleven.
Na onze gebakken boterhammen lopen we rond op de camping. Er is een groot openlucht treinmuseum met een hele reeks sporen en een nagebouwd station.


Laurence of Arabia


En het is ook eens leuk de duinen op en af te lopen. Wel raar om zo'n hoge zandhopen aan te treffen aan de rand van het bos. Het gaat nogal redelijk verticaal, dus je handdoekje aan de rand van het water leggen om eventjes te zonnebaden zit er niet in (of je rolt erin).

In de winter is het hier vast en zeker fantastisch om in een slee door de sneeuw naar beneden te glijden. Als het meer bevroren is ten minste...

Voor we weeral op de baan gaan breken we heel ons boeltje op en zwieren alles in de (gelukkig) ruime kofferbak. Nogmaals, ik snap niet hoe de rugzaktoeristen het doen.

Old town


Op de lijst van Unesco werelderfgoed (sinds 1996) staat Gammelstaden. Gelegen vlakbij Luleå, dus daar kunnen we niet zomaar voorbij rijden. Het hart van het dorpje is de stenen kerk die er in de 15de eeuw is gebouwd. Er is niet gekeken op een paar centen meer of minder wat waarschijnlijk komt door de welvaart van de burgers. Pelshandel en zalmvissen bracht blijkbaar veel op. Rond de kerk zijn cottages gebouwd die dienden om kerkgangers en reizende handelaars onderdak te geven.

En bovenop de preekstoel prijkt er wel een heel bijzondere inscriptie die we natuurlijk direct herkennen als het Tetragrammaton, oftewel de Hebreeuwse letters van de naam van God "JHWH", Wat een leuke bonus om hier in het hoge Noorden aan te treffen.

De preekstoel met Tetragrammaton
Detail Tetragrammaton
Het prachtige stenen plafond van de kerk met schilderingen