Fika!

Het Zweedse alfabet

Toch ietsje extra

Paddenstoelen en zwammen

Het is blijkbaar het seizoen om zwammen te plukken in het bos. Maar wegens mijn gebrek aan kennis begin ik er niet aan (alhoewel de onderstaande kaart zou kunnen helpen). Ik zou niet graag mezelf en mijn wederhelft vergiftigen. Gelukkig zijn er in de winkel verschillende soorten te verkrijgen. Niet duur en vers. Je kiest ze zelf uit en doet ze dan in een papieren zak, dan blijven ze lang lekker in de koelkast.

Zweedse uitdrukkingen

Anderstalige preekwoorden en zegswijzen klinken vaak heel gek als je ze letterlijk vertaald. Maar ze geven wel meer inzicht in een cultuur en daarom heb ik hieronder enkele Zweedse uitdrukkingen verzameld.

• Ingen ko på iset: geen koe op het ijs - alles is ok
• Ingen fara på taket: geen gevaar op het dak - alles is ok
• Rund under fötterna: het is rond onder de voeten - dronken zijn
• Inte alla höns hemma: niet alle kippen zijn thuis - zeg je over iemand die niet al te slim is
• Inte alla hästar i stallet:  niet alle paarden staan in de stal - zeg je over iemand die niet al te slim is
• Ge tillbaka för gammal ost: oude kaas teruggeven - wraak nemen
• Skogstokig: bosgek - stapelgek zijn
• Skägget i brevlådan: de baard in de brievenbus - op heterdaad betrapt zijn
• Det ligger en hund begraven: er ligt daar een hond begraven - er is iets verdachts aan de hand
• Göra en höna av en fjäder: een kip maken van een veer - van een mug een olifant maken
• Köp inte grisen i säcken: koop geen varken in een zak - koop geen kat in een zak
• Borta bra men hemma bäst: elders is het goed maar thuis is het beter - Oost, west, thuis best

Weersuitdrukkingen

Als er iets is wat bijna alle mensen ter wereld gemakkelijk en veel doen, dan is het wel praten over het weer. Een kille herfst, te hete zomer? Het wordt allemaal uitvoerig besproken in de wachtrij bij de beenhouwer of aan de bushalte.

Voor het geval je ooit staat aan te schuiven bij de bakker in Zweden, hieronder enkele nuttige uitdrukkingen die te maken hebben met het weer.

Fika!

Een stofzuiger opeten

Op het gebied van zoetigheden heb ik mij nog niet echt laten gaan. Dat komt misschien ook doordat de fijne patisserie ver te zoeken is. (de weegschaal is dankbaar)

Een voorbeeldje: 1 van de Zweedse delicatessen is een gebakje met als naam 'Dammsugare' oftewel, 'stofzuiger'. De buitenkant bestaat uit groene (!) marsepein en de uiteinden worden in chocolade gedipt. Binnenkant is een boter/cacao/marsepein mengeling.

Ik zou al geweldige honger moeten hebben om zo'n gebakje naar binnen te werken....
Misschien als ik een paar dagen niet gegeten heb.
En op sterven na dood ben.
En het de enige voeding is die nog te vinden is in de supermarkt.
En het gratis weggegeven wordt.
Ik denk dat het wel duidelijk is dat ik er niet warm voor loop.

Blijkbaar heb je een Nederlandse variant 'het mergpijpje', ook alweer een zeer appetijtelijke naam. Geef mij toch maar een stukje fruitbiscuit taart of eclair of Bresilienne'ke. Mmmmm

Warme sokken en koppen thee

Ja, amai mijne frak. Mijne winterfrak dan. Want die kan ik al goed gebruiken. En de mutsen en handschoenen zijn ook al uitgehaald. Het is hier nu rond de 9 graden, maar met de typische koude zeewind voelt het veel kouder aan.

Ik heb nu al meer dan een week een keelontsteking en de bijhorende prikkelhoest die om de een of andere reden vooral 's nachts het ergste is en mij en mijn wederhelft uit de slaap houdt.

Het is het seizoen voor thee'tjes met honing en sapjes met gember en citroen. En veel verse groentesoep. De theelichtjes branden zelfs overdag in de woonkamer en daar geniet ik eigenlijk wel van. En ik heb ook een nieuwe voorraad dikke winterkousen gekocht. Met rendiertjes en hartjes op, dus daar word ik helemaal happy van.

♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥

Ik ben mentaal helemaal voorbereid op de komende winter. De tweede nu voor ons, dus ik weet wat er komt. Er staan een aantal nieuwe hobbyprojectjes op mijn verlanglijstje. De naaimachine mag uit de hoes en het pentekenen zal ook weer herbeginnen. Mijn collectie tweedehands boeken is gegroeid en ga ik op koude, donkere dagen onder handen nemen.

En het scheelt ook wel dat we de tweede week van december voor 2 weken naar Thailand gaan om onze vitamine D aan te vullen. Dus daar kijk ik ook al enorm naar uit!

♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥

Het Kunstmuseum van Göteborg

Veel cultuur voor 40 SEK

Het is herfst en ook de winter komt eraan en dat zijn goede seizoenen om mijn museum-jaarpas te gebruiken. Die heb ik voor de verpletterende som van 40 SEK (4 euro) gekocht en kan ik een jaar lang in 5 grote musea in Göteborg gebruiken:

• Röhsska museet
• Göteborg konstmuseum
• Göteborgs stadsmuseum
• Sjöfartsmuseet Akvariet
• Göteborgs Naturhistoriska museum

Voorlopig ligt mijn score op 1/5. Ik ben allen nog maar in het Kunstmuseum geweest. Maar dan wel 3 keer omdat het zo groot is dat je bijna 1,5 uur nodig hebt om 1 verdieping te doen. En er zijn er 6. Het zijn vooral de bovenste verdiepingen die ik persoonlijk het meest de moeite vind. Want daar hangen schilderijen van enkele Oude meesters (1450-1750) in prachtige staat. Ook het werk 'Double portret' (1754) van Alexander Roslin is oogverblindend mooi. Er zijn zoveel details te bewonderen. Mijn andere persoonlijke favorieten zijn Carl Larsson, Sofie Ribbing en PS Krøyer. 

Zelfportret samen met dochtertje Britta

Carls Larsson (1853)

Carl had het in de eerste fase van zijn leven niet gemakkelijk. Zoals bij veel kunstenaars het geval is groeide hij op in een arm gezin. Op 13 jarige leeftijd moedigde zijn leraar hem aan te gaan studeren aan de kunstacademie van Stockholm. Om de kosten te dekken werkte hij als fotograaf. In Stockholm leerde hij zijn eerste vrouw kennen. Tragisch genoeg stierf ze in het kraambed bij de bevalling van hun tweede kind. En de twee kinderen uit dat huwelijk stierven zelf ook zeer jong. Daardoor had hij regelmatig last van depressies. 

Bij zijn tweede vrouw Karin had hij acht kinderen: Suzanne, Ulf, Pontus, Lisbeth, Britta, Matts, Kersti en Esbjörn. Zijn familie was vaak het onderwerp van zijn aquarellen. Wat ik zo leuk vind is dat je zijn liefde voor zijn gezin goed kan zien in zijn werken. En dat de liefde wederzijds was zie je aan de guitige snoetjes van zijn kinderen. 

Van zijn schoonvader kreeg hij een huis in Dalarna en daar richtte de familie een gezellige thuis in. Het huis is nu een museum en heeft een sterke invloed op de Zweedse binnenhuisarchitectuur.

PS Krøyer (1851)

Hip Hip Hurra

De Deen Peder Severin Krøyer begon zeer vroeg met schilderen. Op zijn 14de ging hij studeren aan de Deense kunstacademie. Later had hij het geluk dat een rijke tabakshandelaar en kunstverzamelaar zijn studiereizen door Europa (Italië, Spanje en Frankrijk) financierde. 

Toen hij in Skagen ging wonen begon hij deel uit te maken van de plaatselijke kunstenaarsgroepering. In de winter bleef hij in Kopenhagen. De zomers waren voor Skagen. Blijkbaar was het daar zeer gezellig. Iets te gezellig. Want zijn vrouw Marie had een affaire met een componist en verwachtte diens kind. Een scheiding volgde en 4 jaar later overleed Peder op de nog veel te jonge leeftijd van 58 jaar.

Sofie Ribbing (1835)

Heel veel informatie kan je op internet niet vinden van haar. Het is een Zweedse geboren in 1835 en heeft veel gereisd. Ze woonde o.a. in Londen, Rome en Den Haag. Haar schilderij 'Boys drawing' is een meesterwerk. Het lijkt wel een foto.

De Fürstenberg collectie 

Pontus Fürstenberg (1827) was een rijke textielfabrikant, geboren en getogen in Göteborg. Al op 33 jarige leeftijd had Pontus een interesse in kunst. Hij verzamelde die niet alleen maar handelde er ook in. Pontus was al lang verliefd op de dochter van een rijke bankier. Die vond hem niet goed genoeg voor zijn dochter. Maar ze bleven elkaar in het geheim ontmoeten tot Göthilda's vader overleed. Toen kon Pontus op 52 jarige leeftijd eindelijk trouwen met zijn grote liefde. Omdat ze ondertussen een rijke erfgename was kreeg hij opeens een gigantisch kapitaal ter beschikking en kon hij naar hartenlust tijd en geld investeren aan zijn tweede liefde - kunst. Zijn passie had een goede invloed op vele Zweedse en buitenlandse kunstenaars. Hij gaf hen kledij, onderdak en geld voor een opleiding in Parijs. Als dank gaven velen hem schilderijen als terugbetaling. Tegen het einde van de 19de eeuw had hij de grootse en meest invloedrijke kunstcollectie van Zweden. Die is nu te bewonderen op de 6de verdieping van het Kunstmuseum in de Fürstenberg galerij.

Wees selectief

Verder kan je in het kunstmuseum van Göteborg nog schilderijen van Rembrandt, en de meer abstractere van Pablo Picasso, Henry Moore and Louise Nevelson bewonderen. Op enkele na is geen enkel schilderij beschermt door glas. Dus je kan met je neus tot op het canvas. Er loopt wel constant een bewakingsagent rond. En omdat we nogal vrij lang over de bovenste twee verdiepingen hebben gedaan zijn we die kerel meermaals tegen gekomen. Het scheelde niet veel of we waren BF's geworden.

In totaal zijn er 70.000 kunstwerken te bekijken; schilderijen, sculpturen, video's en foto's. Dus kies je best op voorhand de afdeling uit die je wil bezoeken. Want je tent opslaan in het museum mag (voorlopig) niet.

Double portret van Alexander Roslin (1754)

Carl Larsson

Carl Larsson

Sofie Ribbing (1864)

http://goteborgskonstmuseum.se/english/