vrijdag 26 februari 2016

Karen Von Blixen

Vandaag een stukje Deense geschiedenis.
Karen Blixenbarones von Blixen-Finecke (1885-1962), die schreef onder het pseudoniem Isak Dinesen, was een Deense schrijfster die publiceerde in het Deens en het Engels. Haar semi-autobiografische werk Een lied van Afrika over haar tijd in Kenia is door de verfilming Out of Africa (met Meryl Streep en Robert Redford) algemeen bekend.
Karen Dinesen werd geboren in Denemarken, een plaats ten noorden van Kopenhagen, als telg van een aristocratische familie. Haar vader was Wilhelm Dinesen, een militair, landeigenaar, atleet, Deens parlementslid en schrijver van een serie artikelen. Haar moeder was de dochter van een rijke scheepsbouwer, een activiste die als eerste vrouw ooit zitting nam in de gemeenteraad.
Karen was de middelste van drie meisjes, waarna nog twee broers kwamen. De oudste zus Eva, twee jaar ouder dan Karen, was degene met gevoel voor verantwoordelijkheid en zorg. De anderhalf jaar jongere zus Ella was geen stilzitter en vertrok in haar eentje, vlak voor de Russische Revolutie (1917), naar Moskou. 
Karen had het in haar jeugd moeilijk. Als middelste meisje kreeg ze minder aandacht dan haar zussen. Toch was ze het lievelingetje van haar vader, met wie ze een goede band had. Hij pleegde echter zelfmoord toen Karen 10 jaar oud was, kennelijk omdat hij syfilis had. Hierdoor kroop ze in een zelfbedacht wereldje en schreef in dat jaar een toneelstuk, gewijd aan haar vader.
In 1914 huwde ze haar neef, baron Baror von Blixen-Finecke. Terwijl in Europa de Eerste Wereldoorlog op uitbreken stond, vertrok het paar naar de Britse kroonkolonie Kenia om een koffieplantage op te zetten. 
De volgende jaren reisde ze op en neer tussen de plantages in Nairobi en het echtelijk huis in Denemarken, soms om tot rust te komen, te schrijven en te publiceren, soms om bij te sterken van de syfilis die ze van haar ontrouwe man opgelopen had. 
Na een hele serie wederzijdse slippertjes eindigde het huwelijk in 1921 in een scheiding van tafel en bed. De baron keerde terug naar Denemarken en de echtscheiding werd in 1925 definitief.
Tussen 1921 en 1931 wijdde Karen Blixen haar tijd aan schrijven, het leiden van haar plantages (eerst samen met haar broer Tomas Dinesen, later alleen) en aan haar liefdesrelatie met Denys Finch Hatton. Samen met hem doorstond ze een aantal moeilijke jaren, waaronder 1923, het jaar waarin de koffiefabriek op de plantage plat brandde. 
In 1931 kwam aan twee van haar drie voorliefdes een abrupt einde. Jarenlang had het echtpaar een verkeerd financieel beleid gevoerd. Aangezien Karen verzot was op kleding en schoenen (ze zei weleens: "Het is beter te lijden aan een ziekte dan geen goede kleding te hebben") ging ze regelmatig van Kenia naar Parijs om te winkelen, wat aanzienlijk veel tijd en geld kostte in die tijd. Ze hadden ook niet echt verstand van de koffieteelt. Door de Grote Depressie en het bijbehorende inzakken van de wereldmarkt voor koffie was ze gedwongen haar plantage te verkopen. En op 14 mei van dat jaar stortte Finch Hatton neer in zijn vliegtuig en kwam om het leven.
Daarop keerde Blixen failliet terug naar Denemarken en wierp zich op het schrijven. Ze bleef jarenlang schrijven in het Deens en het Engels, voornamelijk verhalenbundels. Karen ontving voor haar literaire werk vele prijzen, legaten en erelidmaatschappen. In 1950 onderscheidde koning Frederik IX van Denemarken haar met een exclusieve medaille.
Gedurende jaren had ze regelmatig te kampen met de syfilis die ze door haar man opgelopen had. In 1955 werd ze een paar keer geopereerd vanwege o.a. rugklachten. Hierna heeft ze altijd pijn blijven hebben. Ze at erg weinig. In de jaren hierna heeft ze nog in de Verenigde Staten en Frankrijk getoerd. Nog éénmaal naar haar geliefde Kenia reizen is er nooit meer van gekomen. In 1962 overleed ze op 77-jarige leeftijd, ten gevolge van onder meer ondervoeding.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten