Stockholm - The Royal Palace - Tre Kronor Museum

Tre Kronor kasteel

Het Koninklijke paleis van Stockholm is langs de buitenkant niet bepaald een interessant gebouw. Rechthoekig, hoog en breed. Nogal saai dus. Maar blijkbaar kwam die stijl rond de 17e eeuw in de mode in Europa. Men was de sprookjesachtige kantelen en vele middeleeuwse torentjes en bijgebouwtjes van het Tre Kronor (3 kronen) kasteel beu en wilde wel eens iets anders. Probleem was dat het eiland "Gamla stan" waar het koninklijk paleis op staat niet zo groot is en er dus niet echt plaats was voor een nieuw paleis.

Kasteen Tre Kronor op een schilderij uit 1661

De grote brand van 1697

En toen gebeurde iets wat opeens een oplossing was voor alle problemen. In 1697 brak een grote brand uit die 3/4 van het paleis en vele kostbaarheden vernietigde. Ook de Nationale bibliotheek en het Royale archief met belangrijke documenten over de geschiedenis van het land ging in vlammen op. Van een grote kuis gesproken. Dat is dus 1 manier om van je boekhouding af te geraken.

Misschien ligt het aan mijn kritische aard, maar is dat niet een beetje verdacht? Het doet me allemaal aan de Grote brand van Rome denken. Enkele bizarre feiten over de nacht van de brand:

• De brand begon aan de belangrijkste verdedigingstoren waar kanonnen en buskruit opgeslagen lagen.
• De Maarschalk Sven Lindberg die verantwoordelijk was voor de brandveiligheid kon niet blussen omdat het vuur hem de weg afsneed. 
• De twee soldaten van dienst die avond waren geen van beiden op hun post. Anders Andersson was weg voor een boodschap voor de vrouw van de Brandmaarschalk (wat ze later ontkende) en Mattias Hansson had honger en besloot zijn post te verlaten om eten in de keuken te gaan halen.

Spitsroeden lopen

Het 400 jaar oude gebouw met houten skelet brandde snel. Het koperen dak creëerde nog meer hitte waardoor het vuur nog intenser werd. De koninklijke familie moest geëvacueerd worden en de bedienden deden hard hun best om kostbaarheden uit het kasteel te krijgen. 

Later werd een onderzoek ingesteld en het bleek dat Brandmaarschalk Lindberg niet vies was van het aannemen van steekpenningen en verlenen van illegaal bekomen functies. Sven, Anders en Mattias kregen alle 3 spitsroede lopen als straf. Spitsroede lopen is een fysieke straf waarbij de veroordeelde tussen 2 rijen van soldaten moeten stappen  die herhaaldelijk slaan met de vuist of een knuppel. In het Engels heet het 'running the gauntlet'. Het is een uitdrukking die van het Zweeds komt: 
Gatlopp, van gata "laan of straat" en lopp "loop". 
Later is de uitdrukking verengelst. Een soldaat stapte voor de veroordeelde uit om te verhinderen dat hij zou lopen. De soldaten aan beide kanten mochten hun voeten niet verplaatsen. Spitsroeden lopen werd minder oneervol geacht dan een openbare bestraffing omdat de bestrafte zijn straf 'als een man' onderging, rechtopstaand en tussen zijn medesoldaten. Wanneer hij het levend tot aan het einde van de rij haalde kon hem eventueel gratie verleend worden. Sven Lindberg overleefde het niet. Anders en Mattias wel. Ze moesten aanvullend 6 jaar dwangarbeid doen.

Tre Kronor museum

In het museum kom je al deze interessante verhalen en nog veel meer details te weten. Het ligt in een deel van de oude kelders van de Noordelijke vleugel van het originele paleis. Om er binnen te gaan ga je door een oude 5 meter brede ondergrondse defensiemuur van in de jaren 1200. Er staan maquettes opgesteld van het oude paleis en je vindt er aantal glazen en kristallen voorwerpen terug die uit het as van het verbrande kasteel zijn gered.

Het nieuwe paleis

Kijk en oordeel zelf. Hieronder een schilderij van het nieuwe paleis in 1770. Mooier dan het vorige?